ศัพท์ ที่ควรต้องรู้ในะรบบเบรค เพื่อความเข้าใจในการใช้งาน

8 ปีที่ผ่านมา

โดย เจ้าของร้าน

ศัพท์ทางเทคนิคของเบรค ที่ควรรู้

เรารู้จักระบบห้ามล้อกันแค่ไหน

เบรคถือเป็นอุปกรณ์สำคัญอย่างหนึ่งในรถยนต์ เพราะเป็นเรื่องของความปลอดภัยโดยตรงในการขับขี่รถยนต์ไม่ว่าจะเป็นรถยนต์ใช้งานธรรมดาหรือรถที่ผ่านการโมดิฟายไม่ว่าเพื่อการแข่งขัน หรือเพื่อเพิ่มสมรรถนะความคล่องตัวในการใช้งานสิ่งที่ต้องคิดถึงเสมอคือช่วงล่าง และ เบรก

ในระบบเบรค หรือ ห้ามล้อ เป็นอีกระบบหนึ่งที่มีความสำคัญยิ่งในการใช้รถซึ่งถ้ารถยนต์นั้นสามารถเร่งความเร็วได้อย่างเดียว แต่ไม่สามารถหยุดรถได้ ก็จะทำให้เกิดเหตุร้ายแรงขึ้นถึงขั้นเสียทรัพย์สิน หรือเสียชีวิตไปเลยก็ได้ วึ่งอยากให้เพื่อนๆที่ขับรถทังหลายได้โปรดมองเห็นความสำคัญของระบบห้ามล้อ หรือ “ระบบเบรค” นี้ให้มากที่สุด โดยเฉพาะเพื่อนๆที่ได้นำรถของเพื่อนๆนั้นไปโมดิฟาย หรือ เปลียนเครื่องยนต์ให้มีความแรงเพิ่มขึ้นจึงอยากขอให้เพื่อนๆปรับปรุงเบรคในรถให้มีสมรรถนะเพิ่มขึ้นในระดับเดียวกับเครื่องยนต์เพื่อที่จะได้ขับรถแรงๆได้อย่างปลอดภัย ก่อนอื่นเรามารู้จักคำศัพท์ต่างๆในระบบเบรคที่เรามักจะได้ยินกันบ่อยๆว่ามันหมายความว่าอย่างไร

ABS หรือในคำเต็มๆว่า Anti-Lock Braking System หรือบางทีก็เรียกกันว่า Anti – Skid Brake ระบบ ABS รุ่นใหม่ๆนี้จะควบคุมด้วยระบบอิเล็คทรอนิคส์ โดยมีตัววัดค่าความเร็วที่ล้อแต่ละล้อหมุนอยู่เพื่อส่งสัญญาณแรงดันของน้ำมันเบรคในระบบเมื่อมีการเหยียบเบรคเพื่อชะลอความเร็วหรือหยุดรถ ทั้งนี้เพื่อให้มีประสิทธิภาพสูงสุดคือ ตรงทิศทางและล้อไม่ล็อคตายจนเกิดการลื่นไถลระหว่างผิวสัมผัสของหน้ายางกับพื้นถนนซึ่งABSคืออุปกรณ์ป้องกันล้อถูกล็อคตายขณะเบรค เพื่อป้องกันการลื่นไถลเสียดสีระหว่างยางกับถนนนั่นเอง

Automatically – Adjusting Brake เป็นระบบซึ่งถูกออกแบบมาเพื่อปรับระยะห่างระหว่างผ้าเบรคกับจานเบรคให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม เนื่องจากขณะเบรคนั้นผ้าเบรคจะต้องสึกเหลือน้อยลงไปตลอดเวลาโดยเฉพาะใน “ดรัมเบรค” หรือที่บางคนเรียกว่า “เบรคดุม” ซึ่งแทนที่จะต้องคอยตั้งระยะผ้าเบรคกับจานเบรคบ่อยๆ ก็กลายเป็นว่าทุกครั้งที่เราขับรถถอยหลังและเบรคให้รถหยุด กลไกภายในเบรคจะปรับตั้งผ้าเบรคกับจานเบรคให้ได้ที่เอง

Bleeding หรือที่ช่างพูดเสมอๆว่า “ ไล่ลมเบรค “ เมื่อทำการซ่อมเบรคหรือในกรณีใดก็ตามที่ในระบบเบรคมีฟองอากาศปะปนอยู่ อย่างที่รู้กันดีว่าอากาศสามารถถูกบีบให้ลดปริมาณลงได้ในขณะที่ของเหลวหรือน้ำมันเบรคจะคงปริมาณเดิมอยู่เสมอ ดังนั้นหากในระบบเบรคมีอากาศหลงอยู่ คันเหยียบเบรคก็จะจมหรือหยุ่นได้และทำให้ประสิทธิภาพลดลง ซึ่งหากเราไล่ฟองอากาศออกจากระบบเบรคหมดแล้ว เวลาที่เหยียบเบรค น้ำมันปริมาณหนึ่งซึ่งถูกดันออกจากแม่ปั๊มเบรคที่เราเหยียบลงไปก็จะสามารถทำให้เกิดแรงดันในระบบไปยังล้อทั้งสี่ทำให้สามารถหยุดหรือชะลอความเร็วของรถได้นั้นเอง

Brake Balance หรือความสมดุลของเบรค หมายถึง อัตราส่วนแรงดันของน้ำมันเบรคที่ไปส่งแรงคืกระทำให้ลูกสูบเบรคที่ล้อทั้งสี่เคลื่อนที่เพื่อดันฝักผ้าเบรคให้สัมผัสกับจานเบรค และมีการเสียดสีเพื่อให้เกิดความฝืดจนล้อหยุดหมุนทั้งล้อหน้าและล้อหลัง

Brake Disc หรือ Rotor หลักการทำงานของดิสค์เบรคคือ แผ่นโลหะกลมที่เรียกว่า Dise หรือ Rotor นี้จะหมุนไปพร้อมๆ กับล้อและเมื่อต้องการเบรคให้มันหยุด เจ้าแผ่นดิสค์จะถูกบีบด้วยผ้าเบรคทั้งสองด้านด้วยแรงดันจากลูกสูบในชุดคาลิเปอร์ ( Caliper ) หรือก้ามปูเบรคซึ่งอยู่ด้านนอก

Brake Fade คือ อาการที่เหยียบเบรคแล้วไม่อยู่ รู้สึกเหมือนเบรคจมหรือหายไป อาการ Brake Fade นี้จะมีอยู่สองแบบคือ เบรคแล้วรู้สึกว่าคันเหยียบเบรคจะหยุ่นๆ ไม่ตึง และเบรคไม่ค่อยอยู่ ต้องย้ำกันหลายที หรือไม่ก็เบรคจมหายไปเลย สาเหตุส่วนใหญ่เนื่องมาจากเบรคร้อนจัดจนน้ำมันเบรคเดือดเป็นไอ และมีฟองอากาศเกิดขึ้นในระบบคล้ายกับการไล่ลมเบรคออกจากระบบไม่หมดนั่นเอง

Brake Feel คือ ความรู้สึกที่ส่งผ่านมายังเท้าในขณะที่เหยียบเบรค ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากความผิดปรกติของผ้าเบรคหรือประสิทธิภาพของหม้อลมเบรค (Brake Booster)

Brake Fluid หรือน้ำมันเบรค ควรใช้น้ำมันเบรคชนิดเดียวกับที่ทางบริษัทผู้ผลิตรถยนต์กำหนดไว้ให้ เว้นแต่กรณีที่ต้องใช้งานหนักก็สามารถเปลี่ยนไปใช้เกรดที่สูงขึ้นกว่าที่กำหนดได้ แต่ก็ควรให้เป็นพื้นฐาน Base Fluid ชนิดเดียวกันที่มั่นใจว่าจะไม่ทำให้ลูกยางเบรคเสียหายในภายหลัง

Brake Hose คือ ท่อยางเบรคแบบอ่อนตัว (Flexible Rubber or Synthetic) ซึ่งจะมีอยู่หลายแบบด้วยกัน เช่น ทำจากยางเกรดพิเศษและมีชั้นผ้าใบแทรกตรงกลาง, ทำจากสารสังเคราะห์หรือพวกซิลิโคน หรือแบบที่มีเหล็กถักหุ้มรอบนอกเป็นต้น

Brake Line คือท่อทางเบรคต่างๆที่เป็นแป๊ปโลหะ

Brake Lining คือผ้าเบรคที่ติดอยู่กับฝักเบรค ใช้เสียดสีกับจานเบรคเพื่อลดความเร็วของตัวรถลง

Brake Pad คือแผ่นผ้าดิสค์เบรคที่ยึดติดกับแผ่นโลหะเพื่อใส่เข้าระหว่างคาลิปเปอร์เบรคทั้งสองข้างของจานดิสค์เบรคเพื่อไว้ใช้เบรคให้ล้อหยุดหมุน

Caliper คืออุปกรณ์ใช้ติดตั้งผ้าดิสค์เบรคเพื่อให้ลูกสูบเบรคบนชุดคาลิปเปอร์สามารถดันบีบชุดผ้าดิสค์เบรคให้บีบจานเบรคให้ล้อหยุดหมุน

Cross Drilled Disc คือ จานดิสค์เบรคที่เจาะรูทะลุเป็นแนวเพื่อให้มีเนื้อที่ระบายความร้อนมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยระบายเศษผงจากผ้าเบรคให้หลุดออกสู่ภายนอกและเพิ่มประสิทธิภาพในการเบรคได้อีกด้วย

Curved Vane Disc คือจานดิสค์เบรคแบบมีช่องระบายความร้อนเป็นร่องโค้งอยู่ตรงกลางขอบจานด้านความหนา ทั้งนี้เพื่อให้จานเบรคระบายความร้อนได้ดีขึ้น

Disc Thickness Variation คือการสึกหรอที่ไม่เท่ากันในแต่ละจุดของจานดิสค์เบรคซึ่งจะทำให้เบรคมีอาการสั่น

Dual Circuit Brake คือระบบเบรคแบบ 2 วงจร ซึ่งอาจออกแบบให้มีการทำงานแบบวงจรไขว้ ซึ่งมีประโยชน์คือ หากมีการรั่งซึมของน้ำมันเบรคที่วงจรใดวงจรหนึ่ง วงจรที่เหลือก็จะสามารถทำให้รถหยุดได้

Friction Material หมายถึงผ้าเบรคที่ยึดติดกับฝักเบรคในเบรคดรัมหรือผ้าเบรคในดิสค์เบรค (Brake Pad)

Friction Surface คือพื้นที่ผิวหน้าที่ถูกออกแบบให้มีการเสียดสีกันขณะเบรคเพื่อเพิ่มแรงเสียดทาน

Glazing เป็นขบวนการซึ่งทำให้จานเบรคหรือผ้าเบรคที่มีผิวมันและลดประสิทธิภาพในการเบรคลงไป

Heat Dissipation การนำพาความร้อนที่เกิดจากการเสียดสีของผ้าเบรคและจานเบรคให้สามารถส่งผ่านระบายออกไปเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเบรค

Heat Spot บริเวณจานเบรคที่โลหะเปลี่ยนเป็นสีเข้ม ซึ่งแสดงว่าเกิดความร้อนจัดและประสิทธิภาพในการเบรคจะลดลง

Harringbone Pattern คือสภาพจานเบรคที่ผิวสัมผัสเกิดริ้วรอย ทำให้ประสิทธิภาพในการเบรคลดลง

Hygroscopic คือลักษณะหรือวิสัยในการพยายามดูดซับความชื้น เช่น น้ำมันเบรคที่มีความชื้นจากน้ำเจือปนจนทำให้ประสิทธิภาพลดลงไป

Manual Brake คือระบบเบรคที่ไม่มีตัวช่วยเสริมกำลังในการเหยียบเบรคที่คันเหยียบ

Master Cylinder คือแม่ปั้มเบรคซึ่งจะถูกแรงจากการเหยียบเบรคส่งผ่านไปยังน้ำมันซึ่งอยู่ภายในแม่ปั้มให้ส่งแรงต่อไปยังลูกสูบเบรคทั้งสี่ล้อ

Minimum Thickness คือความหนาของจานดิสค์เบรคหรือครัมเบรคที่มีขีดจำกัดว่าต้องไม่ให้บางเกินกว่านี้เพราะจำทำให้ระบายความร้อนได้ไม่ดี และมักถูกกำหนดความหนามาโดยบริษัทผู้ผลิตรถยนต์แต่ละยี่ห้อ

Non-Asbestos Lining หมายถึงผ้าเบรคที่ไม่มีส่วนผสมของสาร Asbestos หรือแร่ใยหิน ซึ่งเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจของสิ่งมีชีวิต

Out of Round คือการที่จานเบรคผิดรูปร่างเดิมไป อาจจะคดบิดเบี้ยวหรือเป็นร่องรอยสึก ซึ่งทำให้ผ้าเบรคเกิดการสึกหรอเร็วขึ้น และประสิทธิภาพในการเบรคลดลงไป

Pad Knock Off มักจะเกิดในขณะเลี้ยวรถด้วยความเร็วสูง อย่างเช่น รถแข่งในสนามจากความเร็วและรุนแรงในการหักเลี้ยว อาจจะทำให้เพลาเลื่อนไปด้านข้าง และจานเบรคจะถูกกดทับไปยังผ้าเบรคหรือลูกสูบเบรค ซึ่งจะทำให้คันเหยียบเบรคมีอาการจมลึกลงได้

Parallellism คือความสัมพันธ์ระหว่างหน้าสัมผัสของจานดิสค์เบรคทั้งสองข้าง ซึ่งหากไม่ขนานกันแล้ว โดยเฉพาะหากทำงานร่วมกับระบบ ABS มันอาจจะทำให้ชุดควบคุม ABS ทำงานผิดพลาดได้

Piston หมายถึงลูกสูบเบรคที่อยู่ในชุดคาลิปเปอร์ รับแรงดันจากแม่ปั้มเบรคผ่านทางน้ำมันเบรคมาดันฝักหรือแผ่นดิสค์เบรคให้ผ้าเบรคไปกดจานเบรค

Power-Assisted Brake คือระบบเบรคที่มีหม้อลมเบรคช่วยผ่อนแรงโดยอาศัยสูญญากาศจากจังหวะดูดในท่อไอดีของเครื่องยนต์มาช่วยเพิ่มกำลังให้กับการเหยียบเบรค

Proportioning Valve เป็นตัวควบคุมแรงดันน้ำมันเบรคในระบบ เพื่อป้องกันไม่ให้ล้อหลังล็อคตายในขณะเบรคกะทันหันเพื่อป้องกันการลื่นไถล

Pulling คืออาการที่ตัวรถดึงไปข้างใดข้างหนึ่งเมื่อเหยียบเบรค

Reservoir คือกระปุกเก็บน้ำมันเบรคซึ่งส่วนใหญ่จะอยู่ด้านบนติดกับแม่ปั๊มเบรค

Slotted Disc คือจานดิสค์เบรคแบบที่มีร่องพาดผ่านหน้าสัมผัสที่ต้องเสียดสีกับผ้าเบรคของมัน ซึ่งจะถูกออกแบบให้ลดการสึกหรอของผ้าเบรคและคายสิ่งสกปรกออกในขณะเบรค และบางครั้งก็จะมีการเจาะรูระบายความร้อนรอบๆจานเบรคด้วย ( Cross Drilled )

Spongy Pedal คืออาการคันเบรคหยุ่นตัว ไม่ตึงเท้าในขณะเหยียบเบรค ซึ่งมักจะเกิดจากการที่มีอากาศอยู่ในระบบเบรค

Squeal Plate เป็นแผ่นโลหะซึ่งกั้นระหว่างโลหะยึดผ้าเบรค ( Brake Pad )เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการเสียดสีจนเกิดเสียงดังแหลมในขณะเบรค

Swept Area คือพื้นที่หน้าสัมผัสระหว่างแผ่นเบรคกับจานเบรค

Ventilated Rotor คือจานดิสค์เบรคซึ่งมีครีบหรือช่องระบายความร้อนระหว่างกลางของหน้าสัมผัสบนจานเบรคทั้งสองด้าน

Warping อาการที่จานดิสค์เบรคบิดเบี้ยว ไม่กลม เนื่องจากขณะใช้งานหนักแล้วจอดรถอย่างทันทีทันใด ซึ่งความร้อนจากจานเบรคจะถ่ายเทได้ไม่สม่ำเสมอเนื่องจากบางส่วนต้องสำผัสกับคาลิเปอร์

Ware Sensor เป็นอุปกรณ์เตือนว่าผ้าเบรคใกล้หมดแล้วซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นไฟสีแดงพร้อมสัญญลักษณ์บนหน้าปัทม์รถ

Wheel Cylinder คือกระบอกสูบเบรคที่ล้อแต่ละล้อเพื่อเปลี่ยนแรงดันน้ำมันเบรคให้เป็นพลังกลไปกระทำให้เกิดการเบรค

Wheel Sensor คือส่วนหนึ่งของอุปกรณ์อิเล็คทรอนิคส์ซึ่งตรวจจับวัดความเร็วที่ล้อหมุนเพื่อใช้ประโยชน์ในการทำงานของระบบ ABS